Kapela z okolic Maciejowic
Muzykantów poznałem w Kazimierzu na festiwalu i umówiłem się listownie na nagrania w Maciejowicach. Jedziemy tam, po drodze wstępujemy najpierw po Stanisława Łoskota. W obejściu dwa domy – willa syna i mały ceglany budynek, gdzie Stanisław Łoskot mieszka z żoną. Tam też ma warsztat szewski. Butów już nie robi, tylko reperuje. Pyta, czy może wziąć harmonię. Grał na weselach z harmonistą z sąsiedniej wsi do lat 1970., kiedy ten przeszedł na wyznanie Świadków Jehowy. Pan Stanisław mówi, że warto go nagrać, bo jest bardzo dobrym harmonistą i grywa w domu dla siebie. Bierze harmonię do samochodu.
Jedziemy do Podłęża do Stefana Nowaczka. Mieszka skromnie, kuchnia i jeden pokój z żoną, córką i zięciem. Nie miał gospodarki. Goli się, szykuje, potem bierze skrzypce i akordeon, na którym chce grać. Nowaczek jeszcze trzy lata temu chodził po weselach. Mówi, że umówieni dziś muzykanci widzieli się w poniedziałek na targu w Maciejowicach i tam uzgodnili szczegóły nagrań.
Jedziemy do Maciejowic do Władysława Zarzyckiego – kierownika kapeli. W rynku od frontu duża niezamieszkała i niewykończona willa, a w podwórku bieda domek, jego warsztat zegarmistrzowski, gdzie czekają muzykanci: skrzypek Władysław Zarzycki, harmonista Stanisław Pawelec, bębnista i skrzypek Antoni Cichecki (rolnicy z okolicznych wsi) i Hilary Paziewski bębniący na łyżkach.
Jest też basetla trzystrunowa, na której grają muzykanci. Odkupił ją jakieś 20 lat temu Zarzycki od jej twórcy Gietki z Rudy Tarnowskiej (została zrobiona ok. 1914 roku). Kilka razy w młodości na zabawach i w zapusty grał jeszcze z basetlą skrzypek Stanisław Łoskot. Ale na weselach to nie. Tym bardziej inni.
Małomówny i sympatyczny Pawelec ma największy autorytet wśród skrzypków, on sobie ich dobiera i chce grać z każdym „żeby nikt nie został pokrzywdzony”. Dba o kolegów łagodząc ambicjonalne konflikty między nimi. Kiedy po nagraniach odwożę go do domu, mówi, żeby kapela nie nazywała się – Zarzyckiego (bo najważniejszy jest i tak on), tylko, by zapisać, że to „kapela z okolic Maciejowa”. Tak zrobiłem.
Zeszyty etnograficzne, 6 grudnia 1992
Fotografie archiwalne: Archiwum Muzyki Wiejskiej
Biogram
Kapela z okolic Maciejowic / Powiśle Maciejowickie
Władysław Zarzycki ur. 1926 – skrzypek
Stanisław Pawelec ur. 1920 – harmonista
Stanisław Łoskot ur. 1918 – skrzypek, grał na basetli i organkach
Stefan Nowaczek ur. 1933 – skrzypek, bębnista
Antoni Cichecki ur. 1934 – skrzypek
Hilary Paziewski ur. 1925 – grał na łyżkach
To była właściwie orkiestra miejska, w której grali wybitni soliści. Uczestniczyli razem w nagraniu z 1992 roku w Maciejowicach. Każdy z tych muzyków tworzył jednocześnie osobną kapelę, która grała z powodzeniem najpierw na weselach, później na folklorach. Grali oberki, mazurki, powiślaki, odrębną część ich repertuaru stanowiły zawiślaki związane z wpływami muzycznymi z drugiej strony Wisły. Trzecie nagranie zostało zrobione w 2002 roku u Antoniego Cicheckiego. Nagrody im. Oskara Kolberga i sukcesów doczekał się Stefan Nowaczek, który wciąż nas cieszy muzyką.
Więcej:
o Stefanie Nowaczku
Archiwa:
Polskie Radio Dwójka, In Crudo, Archiwum Muzyki Wiejskiej fundacji Muzyka Odnaleziona, zbiory Stowarzyszenia „Dom Tańca”
Dyskografia:
2008 – Powiśle Maciejowickie, wyd. In Crudo
Artykuły powiązane: