Kapela z Bukowiny Tatrzańskiej

dokumentacja video Andrzej Bieńkowski, wspomnienie Maria Baliszewska

Eugeniusz Wilczek był prawdziwym artystą skrzypiec i muzyki podhalańskiej. Kiedy zastanawiam się nad tym, co jego muzykę wyróżniało, pierwsze co przychodzi mi na myśl, to styl gry. Styl odziedziczony po nauczycielce Bronisławie Koniecznej-Dziadońce i wzbogacony własnymi umiejętnościami i pasją. Ta pasja jest dostrzegalna w każdej nucie góralskiej, ozdabianej w jemu tylko właściwy sposób i napełnianej energią, jeśli jest taneczna, lub przestrzenią jeśli wierchowa, wolna.

Bartek Koszarek, etnograf i skrzypek, organizator życia i festiwali na Bukowinie Tatrzańskiej, tak go wspominał w radiowej audycji  poświęconej Wilczkowi po jego śmierci w 2015 roku: „To był mistrz, którego warto było naśladować, choć on sam mówił, żeby tego nie robić, bo każdy muzykant musi znaleźć własny styl. Wilczek był bardzo związany z naturą, za młodu pasał owce w Tatrach i Bieszczadach, czuł i oddawał w muzyce wiatr halny, a nawet szarotki. Ja byłem jego uczniem, niejedynym”.

Ja jednak w jego muzyce nie mogłam usłyszeć tamtego stylu, „dziadońcynego”, prostego, bez wielu ozdobników. Miałam okazję nagrywać dwukrotnie kapelę z Eugeniuszem Wilczkiem jako skrzypkiem prymistą  i zawsze to była muzyka o ozdobnej linii melodycznej, grana powoli, z namysłem, bardziej do „posłuchu” niż do tańca. Raczej słyszałam w jego muzyce żyjących nieopodal w Czarnej Górze i na Spiszu Romów, jednak był to w sumie własny styl Wilczka. Podczas tych dwóch nagrań – jedno miało miejsce w Kazimierzu w 1985 roku, kiedy dostał tam główną nagrodę Basztę, a drugie w Bukowinie Tatrzańskiej w 1993 roku – był tak samo skupiony na muzyce, małomówny. Towarzyszyli mu młodsi o pokolenie muzycy, górale i uczniowie. Rozumieli się bez słów, czasem niezapowiedzianie zaczynali śpiewać razem, albo pojedynczo, ale zawsze grali i śpiewali przede wszystkim dla siebie.

Fotografie archiwalne: Archiwum Muzyki Wiejskiej

Biogram

Kapela Eugeniusza Wilczka z Bukowiny Tatrzańskiej / Podhale

Eugeniusz Wilczek 1940-2015 skrzypek (skrzypce prym)
Stanisław Pietras ur.1962 – skrzypek
Stanisław Wojtyczka ur.1962 – skrzypek
Andrzej Pietras ur. 1960 – basy
Jan Jędrol 1919-1998 śpiewak – gościnnie

Kapela z Bukowiny Tatrzańskiej związana jest z nazwiskiem prymisty Eugeniusza Wilczka. To on nadał jej styl, repertuar, tworzył historię. Tradycją muzykowania na Podhalu jest, że kapelę określa prymista, jego umiejętności, status, wiedza. Pozostali muzycy – skrzypkowie sekundziści i basista – są zapraszani do gry. Dlatego biogram dotyczy właśnie Eugeniusza Wilczka. Zaproszeni muzykanci, do wspólnej gry i do Kazimierza na Festiwal w 1985 roku, są przedstawicielami młodszego pokolenia.
Eugeniusz Wilczek urodził się w Bukowinie Tatrzańskiej i całe życie mieszkał tam na Rusińskim Wierchu. Był góralem z rodziny o tradycjach rzemieślniczych i pasterskich, pasterstwem zajmował się od dzieciństwa. Mając 9 lat zaczął uczyć się u najlepszej z bukowińskich skrzypaczek, słynnej Bronisławy Koniecznej-Dziadońki. Był jednym z najzdolniejszych uczniów. Mając 15 lat został zaproszony do gry w kapeli zespołu „Podhale”.

Nagrody:
1971, 1978 – I miejsce ,,Złote Złóbcoki” w konkursach kapel podczas Międzynarodowych Festiwalach Folklorystycznych Ziem Górskich w Zakopanem
1977, 1985 – I miejsce w konkursach kapel Podhalańskich w Nowym Targu
1985 – I miejsce ,,Złote Serce Żywieckie” na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu  
1985 – nagroda główna – Baszta na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu
1995 – Nagroda im. Oskara Kolberga

Archiwa:
Polskie Radio, Archiwum Muzyki Wiejskiej fundacji Muzyka Odnaleziona

Artykuły powiązane:

napisz do nas

Not readable? Change text. captcha txt
0
Share This
0
    0
    Twój koszyk
    Twój koszyk jest pustyWróć do sklepu