Józef Fiderek

Wieś Kraśnica – na początku lat 1980. to bodaj najważniejsze miejsce w muzyce opoczyńskiej. Jeszcze wtedy istniało tam siedem tradycyjnych kapel! W okolicy nagrywałem uczniów Józefa Fiderka – mistrza z Kraśnicy: Michała Wijatę, Jana Grzybowskiego, Tadeusza Skorupę, Smutka. Każdy przyjazd i nagrania w tych okolicach kończyły się zbiorową euforią i tańcami, na które przychodziły całe wsie. Nie panowałem nad tumultem przy nagraniach. Tłum szczelnie wypełniał izbę i zaczynał tańce. Spychano mnie w kąt, bo przeszkadzałem… Za każdym moim pobytem przychodziło coraz mniej ludzi, aż któregoś razu nie przyszedł nikt. Wieś przestała interesować się swoimi muzykantami.

Podstawowy skład kapel w tym rejonie tworzyły: skrzypce, basy 3-strunowe, do których struny robiono z baranich jelit i drutów telefonicznych (strojono je w kwinty do struny A skrzypiec) i baraban ze stalką, czyli wykutym przez kowala metalowym trójkątem, albo talerzem potocznie zwanym “tacą”.

Tam właśnie grała kapela rodzinna Fiderków. Grała świetnie, stylowo, dobrze się przy niej tańczyło, ale kiedy w końcu lat pięćdziesiątych pojawiła się druga kapela, skrzypka Jana Stańca, już z akordeonem, Fiderkowie przestali grać.
Ich niezwykłość polegała nie tylko na pięknym starym repertuarze i sposobie gry, ale i na tym, że kiedy przyjechałem do nich pierwszy raz w 1984 roku, Fiderek miał wszystkie instrumenty gotowe do gry (oczywiście po niewielkich poprawkach, np. smyk i struny basów z baranich jelit zjadły myszy). Był to jedyny taki przypadek w tym rejonie, zwykle instrumenty były niszczone, często palone albo sprzedawano je do muzeum. Józef Fiderek zginął w 1987 roku (spadł z wozu w czasie sianokosów).

Fotografie archiwalne: Archiwum Muzyki Wiejskiej