Kapela „Wiwat”
Poznawałam tę kapelę najpierw nieosobiście, a z audycji radiowych, nadsyłanych do Polskiego Radia z różnych regionów Polski, w tym także z Wielkopolski. Redagowałam je w pierwszych latach mojej radiowej pracy. A w tych audycjach (autorstwa Mariana Obsta) było całe bogactwo muzyki i wykonawców stamtąd, bo był to region o żywej jeszcze muzyce tradycyjnej. Wtedy gra na dudach była bardzo rozpowszechniona, kapele miały ciągłość, pary – skrzypek i dudziarz, bo to tradycyjna wielkopolska kapela – trwały jeszcze od przedwojnia, obsługując wesela. Pamiętam liczne nazwiska znakomitych dudziarzy, urodzonych jeszcze w XIX-tym wieku i na początku wieku XX-tego, a wśród nich właśnie Stanisława Jańczaka i Władysława Sworowskiego, muzykantów z Biskupizny.
A Biskupizna to mikroregion położony w południowej Wielkopolsce, trzynaście wsi na terenie dzisiejszej gminy Krobia, które od trzynastego wieku aż do rozbiorów były własnością biskupów poznańskich, każdy biskup poznański był tytularnym proboszczem Krobi i miał tutaj swoją letnią rezydencję. Tradycję tę zniósł dopiero w 1927 roku kardynał August Hlond. Może właśnie dlatego Biskupianie zachowali swoją odrębność kulturową. Powtarzam to za Janem Bzdęgą z Domachowa, badaczem, muzykiem, śpiewakiem, znawcą kultury, historii Biskupizny, autorem szeregu opracowań. Do dziś tradycja ta jest żywa, są zespoły regionalne dla młodzieży, są mistrzowie, którzy dzielą się swoją wiedzą i umiejętnościami tańca i śpiewu. A dla jej podtrzymania co roku w Domachowie organizowany jest Festiwal Tradycji i Folkloru.
Biogram
Kapela „Wiwat” / Biskupizna
Kapela z Krobi Biskupiańskiej, z Wielkopolski, którą tworzyli; grający na dudach gostyńsko-rawickich Stanisław Jańczak (1918-1995) z Rębowa i Władysław Sworowski (1929-1991) grający na skrzypcach przewiązanych (struny skrócone dla dostosowania stroju skrzypiec do stroju dud) była bardzo doświadczona i zasłużona dla popularyzacji tradycyjnej muzyki tej części Wielkopolski. Wielokrotnie uczestniczyła w spotkaniach dudziarzy wielkopolskich w Poznaniu i Nądni. Na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu zgłoszona była jako kapela dudziarska zespołu folklorystycznego “Wiwat” Gminnego Ośrodka Kultury Hutnik w Gostyniu.
Stanisław Jańczak i Władysław Sworowski grali razem w latach 70-tych i 80-tych, i co ciekawe, często razem z niezwykłą śpiewaczką ludową Marią Majchrzakową, encyklopedią wiedzy i pieśni biskupińskich.
Jest kontynuacja rodzinnej tradycji, bo na dudach gra wnuk Stanisława Jacek Jańczak (ur. 1986 w Rębowie), tworzy on kapelę „Młodzi Biskupianie”.
Dyskografia:
1997 – Muzyka Źródeł: Wielkopolska vol. 5, Polskie Radio RCKL, wybór i oprac. Anna Borucka-Szotkowska, Anna Szewczuk-Czech
Artykuły powiązane: