Kapela „Gacoki”

Jeśli chcesz naprawdę poczuć muzykę ludową, tę żywą, z aktualnymi tekstami, a tradycyjną muzyką, jedź w Rzeszowskie. Bo to taki region, w którym do dnia dzisiejszego działa i muzykuje wiele kapel. Region, w którym ta muzyka jest popularna na wsi i w miastach, grana podczas wesel dawnych i współczesnych. Region w pewnym sensie wyjątkowy, bo od dawna muzyka instrumentalna, muzyka kapel była rozwinięta, i rozbudowana w przeciwieństwie do innych regionów Polski. Kapela z Gaci Przeworskiej wpisuje się w tę historię. Gać Przeworska to wieś położona na Podkarpaciu, w południowo-wschodniej części Kotliny Sandomierskiej. Kapela powstała podobno około roku 1908, w latach trzydziestych towarzyszyła zespołowi pieśni i tańca. Po II wojnie światowej, także w Gaci, istniał i istnieje do dziś, zespół regionalny i kapela. Fenomenem tej kapeli jest fakt, że uczestnictwo w niej przechodzi z pokolenia na pokolenia, na coraz młodszych muzykantów. Kapela o dużym składzie instrumentalnym: zwykle dwoje lub troje skrzypiec (prym i dwa sekundy), klarnet, trąbka, cymbały, kontrabas. Cymbały to instrument nowszy, typowy dla kapel dwudziestowiecznych, przedtem ich nie było. Ale w kapeli z Gaci cymbały są obecne od stu lat. Czyli tradycyjne. I to jacy na nich grali cymbaliści! Ja sama pamiętam dwóch, legendarnych dzisiaj, Józefa Piątka i Władysława Szpiłyka, którzy nie tylko byli członkami muzykującymi w kapeli, ale występowali samodzielnie otrzymując nagrody na festiwalach. Prymista kapeli w latach 70-tych i 80-tych Jan Jakielaszek, także był nagradzany jako solista (Kazimierz 1993). W kapeli grali też tacy muzykanci jak Jan Kochmański na klarnecie i Edward Ulma na skrzypcach. Muzycy zmieniali się, odchodzili a kapela trwała i trwa, grając wciąż dawny repertuar – polki tramelki, polki szybkie („wściekłe”), sztajerki, walczyki, i chodzone, popularne w tej części Polski w muzyce instrumentalnej.